Aşağıda okuyacağınız yazı 12 Mart 2005 tarihli Sabah gazetesi arşivinden alınmıştır.
Doktor Tevfik Dorak İngiltere'nin Newcastle Üniversitesi'nde kanser araştırmaları yapan bir Türk doktoru. Dorak'ın dünya tıp literatürüne geçmiş çarpıcı bulguları var. Bunlardan biri, karanlıkla kanser arasındaki ilişki.
KANSERE EN İYİ SİLAH, GECE SALGILADIĞIMIZ MELATONİN Dorak vücudun, hücre yenileyici ve bağışıklık sistemi düzenleyici melatonin hormonunu gece yani karanlıkta salgıladığını hatırlatıp uyarıyor: Karanlık ortamda uzun ve düzenli uyku bu salgıyı ve kansere bağışıklığı artırıyor.
KANIT: GÖRME ÖZÜRLÜLERDE KANSERLİ ORANI ÇOK DÜŞÜK Ünlü araştırmacı bu bulgunun kanıtı olarak da doğuştan görme özürlülerin kansere yakalanma ihtimalinin diğerlerine göre çok düşük olmasını gösteriyor. Önerisi şu: Uyurken bütün ışıkları söndürün, yapamıyorsanız uyku maskesi kullanın.
KANSERE EN İYİ SİLAH, GECE SALGILADIĞIMIZ MELATONİN Dorak vücudun, hücre yenileyici ve bağışıklık sistemi düzenleyici melatonin hormonunu gece yani karanlıkta salgıladığını hatırlatıp uyarıyor: Karanlık ortamda uzun ve düzenli uyku bu salgıyı ve kansere bağışıklığı artırıyor.
KANIT: GÖRME ÖZÜRLÜLERDE KANSERLİ ORANI ÇOK DÜŞÜK Ünlü araştırmacı bu bulgunun kanıtı olarak da doğuştan görme özürlülerin kansere yakalanma ihtimalinin diğerlerine göre çok düşük olmasını gösteriyor. Önerisi şu: Uyurken bütün ışıkları söndürün, yapamıyorsanız uyku maskesi kullanın.
Kanser üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan ve İngiltere Newcastle Üniversitesi'nde görevli doktor Tevfik Dorak, geceleri karanlıkta uyumanın kansere karşı koruyucu etkisi olduğunu iddia ediyor. Geceleri vücudumuzun salgıladığı melatonin hormonunun kansere karşı koruyucu özellikleri olduğunu belirten Dorak konuya ilişkin sorularımızı yanıtladı.
Kanseri önlemek için neden karanlıkta uyunması gerektiğini savunuyorsunuz?
Amerikalı Profesör Richard Stevens yıllar önce bir hipotez öne sürüyor ve bunu yayınlıyor. Tabii henüz deneysel ve gözlemsel verilerle desteklenmediği için kimse dikkate almıyor ancak bugün onun araştırmalarını bizim elde ettiğimiz bilimsel verilerin bir çoğu da doğruluyor. 500 yıl öncesine kadar güneş battığında hava kararır ve insanlar yatar uyurdu. Şimdi ise elektrik sayesinde bütün gece her yer ışıl ışıl ve hatta bazılarımız ışık açık uyuyoruz. Bu durum melatonin yetersizliğine yol açıyor. Modern dünyada her türlü tanı ve tedavi imkanları mevcut olmasına rağmen kanserde azalma olmuyor. Melatonin de bu konuda suçlanan faktörlerden. Körlerde kanser sıklığının az olması bu hipotezi doğrulayan unsurlardan biri. Tabii bunun tek nedeni menatonin değil ama destekleyici bir bulgu olarak alınabilir. Takip eden çalışmalarda bu sefer düzenli olarak geceleri çalışmak zorunda olan hemşire gibi meslek gruplarına bakılıyor ve düzenli olarak gece çalışan hemşirelerde meme kanserinin arttığı tespit ediliyor.
Melatonin hormonu kansere karşı koruyucu mu?
Melatonin beyinde yalnızca geceleri ve karanlıkta salgılanan bir hormon. Vücudun ayarı ile ilgili iş yapıyor. Yapılan çalışmalar melatoninin gerçekten kanseri önleyici etkileri ve hücresel hasarın onarımında çok önemli rolü olduğunu, ayrıca bağışıklık sistemini destekleyici etkileri de olduğunu gösteriyor. Yapılan hayvan deneyleri de melatoninin kanser ile direk ilişkisi olduğunu gösteriyor. Ayrıcakörlerin daha az kansere yakalanması da bunun bir göstergesi olarak ortaya çıkıyor.
'GECE KARANLIKTA UYUYUN'
Vücudun savunma mekanizmasını güçlendirmek için neler yapmalıyız?
Vücudumuzun yeteri kadar kendini koruma mekanizması var. Önemli olan bu mekanizmaların çalışmasına engel olmadan bu mekanizmaları destekleyici davranış biçimlerini geliştirmek. Örneğin düzenli olarak geceleri vakitli yatıp uyumamız vücudun kendini onarması için yapabileceğimiz en güzel hareket. Akşamları çok geç kalmadan tam karanlıkta yatıp uyursak vücudumuza en yararlı işlemi yapmış oluruz. Eskilerin dediği gibi erken yatıp erken kalkmak dışardan melatonin almaya veya antioksidan almaya gerek bırakmayacak bir durum. Bu tür savunma mekanizmalarına demir gibi maddelerle zarar vermemek ve melatonin salgısını azaltacak davranışlardan (ışık açık yatmak, televizyon karşısında uyumamak gibi) kaçınmak, akla gelen bazı basit tedbirler. Geceleri uyurken hiçbir şekilde yattığınız odada ışık bulunmaması gerekir.
Melatonin ilaç olarak alınırsa kanserden korur mu?
Melatonin özellikle Amerika'da ilaç olarak bulunan ve de en çok 'jetlag' için kullanılan bir madde. Bilinçsiz ve düzensiz kullanımı hiç bir şekilde tavsiye edilmiyor. Nedeni sadece geceleri yükselen bir hormon olması nedeniyle yüksek olmaması gereken gündüz saatlerinde kan düzeylerini yükseltecek şekilde ilaç alımının yarar yerine zarar vermesi. Yararı olan bir şeyi fazla almak zarar yaratabileceği için kaçınılması ama doğal yollarla vücudun kendi salgısını artıracak davranış kalıplarına geçilmesi daha uygun.
Hangi gıdalardan melatonin alabiliriz? Gıdalardan vişne, lahana ve badem fındık türü besinler melatoninden zengin. Ayrıca papatya çayı ve John's Wort diye bilinen bitkisel ürünler de melatoninden zengin. Bu tür gıdaların aksam saatlerinde alınması, gündüz alınmasından daha uygun olabilir.
Bağışıklık sistemi ile ilgili diğer yazıları okumak isterseniz;
http://hergunbirhediye.blogspot.com/2011/09/bagsklk-sistemimizi-nasl-guclendiririz.html
http://hergunbirhediye.blogspot.com/2011/08/duygularnz-saklamayn-icinizi-tks-tks.html
